Η Οριακή Τιμή του Συστήματος είναι η τιμή στην οποία εκκαθαρίζεται η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και είναι η τιμή που εισπράττουν όλοι οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας και πληρώνουν όλοι όσοι αγοράζουν ενέργεια από το Σύστημα. Συγκεκριμένα, η Οριακή Τιμή του Συστήματος διαμορφώνεται από τον συνδυασμό προσφοράς και ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, όπως διαμορφώνεται σε καθημερινή βάση.
Ένας απλοϊκός τρόπος περιγραφής του τρόπου υπολογισμού της Οριακής Τιμής του Συστήματος είναι ο εξής: οι μονάδες παραγωγής κατατάσσονται αναλόγως των προσφορών τους σε αύξουσα σειρά, ξεκινώντας από την χαμηλότερη προσφερόμενη τιμή για ορισμένη ποσότητα ενέργειας και καταλήγοντας στην υψηλότερη προσφερόμενη τιμή. Στο σημείο, όπου οι προσφερόμενες ποσότητες ενέργειας εξυπηρετούν το ζητούμενο φορτίο, καθορίζεται και η Οριακή Τιμή του Συστήματος. Πρακτικά δηλαδή, είναι η φθηνότερη τιμή που μπορεί να αγοράσει κάποιος ηλεκτρική ενέργεια για να καλύψει τη ζήτηση.
Και γιατί μας ενδιαφέρει η ΟΤΣ;
Πολλά από τα προγράμματα που προσφέρουν οι πάροχοι, εμπεριέχουν τον όρο «ρήτρα ΟΤΣ». Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι όταν αυξηθεί σημαντικά η τιμή χονδρικής που οι πάροχοι αγοράζουν το ρεύμα (άρα θα αυξηθεί και η ΟΤΣ), θα χρεώσουν επιπλέον τους καταναλωτές, σύμφωνα με τους όρους του προγράμματος που έχουν επιλέξει. Φυσικά, ισχύει και το αντίστροφο, δηλαδή αν η τιμή χονδρικής μειωθεί σημαντικά, θα πρέπει ο πάροχος να πιστώσει τους πελάτες του.
Κάθε πάροχος, έχει ένα συγκεκριμένο εύρος τιμών μέσα στο οποίο δεν επηρεάζεται η τιμολογιακή του πολιτική. Αν η ΟΤΣ βρεθεί εκτός τους εύρους αυτού, ο πάροχος θα πρέπει να πιστώσει η χρεώσει τους καταναλωτές. Αν για παράδειγμα κάποιο πρόγραμμα έχει εύρος τιμών 30-40, όταν η ΟΤΣ ξεπεράσει τα 40 θα πρέπει να χρεώσει τους καταναλωτές, ενώ αν πέσει κάτω από τα 30 θα πρέπει να πιστώσει τους καταναλωτές. Πόσο μεγάλη μπορεί να είναι αυτή η χρέωση; Ανάλογα πάντα με την κατανάλωση. Έστω ότι η ΟΤΣ φτάσει στα 45€, τότε το επιπλέον κόστος θα είναι 45-40=5€/MWh. Αν η κατανάλωση 4μήνου είναι 1000KWh, η επιπλέον χρέωση είναι 5*1000/1000=5€, αν είναι 2000ΚWh η χρέωση είναι 5*2000/1000=10€ κοκ.
Ακολουθεί διάγραμμα με το ιστορικό διακύμανσης της ΟΤΣ ανά μήνα. Είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι η ΟΤΣ υπολογίζεται με μέσο όρο 4μήνου, εφόσον η μέτρηση της κατανάλωσής σας αφορά περίοδο 4 μηνών.
Μάλιστα. Άρα συγκρίνουμε το ιστορικό των ΟΤΣ με το εύρος που δίνει ο κάθε πάροχος για να έχουμε κάποια αίσθηση για πιθανές επιπλέον χρεώσεις. Επίσης, κοιτάζουμε το εύρος που δίνει ο κάθε πάρoχος και διαλέγουμε αυτόν που έχει το μεγαλύτερο άνω άκρο, σωστά; Θα έπρεπε, αλλά όχι. Στην πράξη, η ΟΤΣ προσαυξάνεται με διάφορους υπολογισμούς και συντελεστές προτού συγκριθεί με το εύρος που δίνει ο κάθε πάροχος. Σε αυτούς τους υπολογισμούς παίρνουν μέρος οι συντελεστές τάδε, τάδε και τάδε, οπότε η ΟΤΣ είναι διαφορετική για κάθε πάροχο. Θα μπορούσε δηλαδή ο πάροχος Α να δίνει εύρος 30-45 και να έχει ΟΤΣ 55, ενώ κάποιος άλλος να δίνει εύρος 40-50 και να δίνει ΟΤΣ 65. Στον πρώτο θα χρεωθείτε 10€, ενώ στο δεύτερο 15€.
Για λόγους ευκολίας διαλέξαμε κάποιον από τους πιο γνωστούς παρόχους και εφαρμόσαμε τους δικούς του συντελεστές στα νούμερα του 2020. Το αποτέλεσμα φαίνεται στο επόμενο γράφημα. Η μέση μηνιαία αύξηση της ΟΤΣ ήταν 42%!!!!
Ο συγκεκριμένος πάροχος έχει εύρος τιμών από 40-50. Ουσιαστικά, ενώ με την πρώτη ματιά φαινόταν ότι δε θα υπήρχε επιπλέον χρέωση λόγω ΟΤΣ, κάνοντας σωστά τους υπολογισμούς υπήρξε επιπλέον χρέωση κάθε 4μηνο.
Αν σπάσουμε το έτος σε 3 4μηνα, θα δούμε ότι έχουμε την εξής εικόνα:
Συνεπώς, ανάλογα την κατανάλωσή μας, θα είχαμε επιπλέον χρέωση της τάξης των……. Άρα; Τσάμπα όλη η φασαρία; Όχι απαραίτητα. Γιατί αν συγκρίνουμε το πρόγραμμα του εν λόγω παρόχου με το πρόγραμμα της ΔΕΗ, υπάρχει έκπτωση τόσο, τόσο και τόσο. Ναι, η έκπτωση αυτή θα μειωθεί και δε θα είναι τόσο εντυπωσιακή όσο νομίζαμε, και πάλι όμως είναι μία σημαντική έκπτωση.
Έχει νόημα να κάνουμε κάτι άλλο; Μήπως να πάμε σε κάποιο σταθερό πρόγραμμα;
Υπάρχουνπρογράμματα χωρίς ρήτρα ΟΤΣ, όμως οι τιμές τους δεν έχουν σχέση με τα προγράμματα με ρήτρα ΟΤΣ και είναι λογικό. Οι πάροχοι προσφέροντάς σας σταθερή τιμή, αναλαμβάνουν το ρίσκο μιας πιθανής αύξησης στις τιμές του ρεύματος. Για να είναι βέβαιοι ότι δε θα χάσουν, ανεβάζουν σημαντικά τις τιμές τους, με αποτέλεσμα εσείς αν δεν έχουμε κάποια ακραία αύξηση στις τιμές του ρεύματος να πληρώσετε περισσότερα χρήματα απ’ όσα θα πληρώνατε σε κάποιο οικονομικό πρόγραμμα, έστω και με επιπλέον χρεώσεις λόγω ΟΤΣ. Και πάλι μπορούμε να συνεχίσουμε τους υπολογισμούς μας, βάζοντας στο παιχνίδι προγράμματα του συγκεκριμένου παρόχου χωρίς ΟΤΣ. Τώρα η κατάσταση διαμορφώνεται ως εξής:
Βλέπουμε ότι όλα είναι σχετικά. Κάθε φορά θα πρέπει να κάνουμε την άσκησή μας για να μην έχουμε δυσάρεστες εκπλήξεις στο μέλλον.
